غرور حاکمان
عامل مشارکت گریزی شهروندان / 6
#شفیعی_مطهر
عوامل «علوّ» چیست؟
عوامل
متعدّدی می تواند آتش «علوّ» و سرکشی و غرور را در انسان شعله ور سازد. از
مهم ترین این عوامل می توان از قدرت، ثروت و علم نام برد. آن گونه که
پیشتر گفتیم حتی گاهی «تقوا»، «زهد» و «عبادت» نیز می تواند مایه عُجب و
غرور شود. صاحب نظران اخلاق بعضی از راه های مبارزه با فزون خواهی و علوّ
طلبی را چنین بر می شمارند:
1- توجه به خدا و یاد او
2- تعیین حریم یا ایجاد تعادل در امیال
3- اخلاص
4- مبارزه همه جانبه با امیال نفسانی
5- بصیرت و آگاهی
6- مبارزه با رذایل و پرورش فضایل(12)
راه
های تعدیل این عوامل متفاوت است. راه تعدیل انباشتگی ثروت از نظر اسلام
پرداخت زکات، خمس و سایر حقوق واجبه و مستحبّه است. مفسّران ذیل آیه فوق
(83 سوره قصص) نحوه برخورد حضرت موسی (ع) را با سرکشی و طغیان قارون بیان
می کنند.
«در
باره علّت مجادله قارون با موسی (ع) نوشته اند که موسی به او گفته بود که
باید زکات بدهد و با او صلح کرده بود که از هر 1000 درهم و دینار یک درهم
یا یک دینار، و از هر 1000 گوسفند یک رأس و خلاصه از هر هزار فقره از مال و
منال خود یک هزارم آن را در راه خداوند به زکات دهد. قارون پیش خود حساب
کرده بود، و این مقدار را گزاف یافته بود. لذا بنی اسرائیل را تحریک کرد و
گفت:
موسی آمده است که مال شما را از دستتان بگیرد.
او
نیرنگی اندیشید و زنی بد کاره را با مالی فریفت که در ملأ عام و در حضور
همگان به موسی تهمت زنا زند. او نیز چنین کرد . چون موسی او را قسم داد که
راستش را بگو، وجدان زن بیدار شد و گفت: آری، تو بی گناهی و این کار توطئه
بود. موسی (ع) به درگاه خداوند تضرّع و بر قارون نفرین کرد. خداوند به
نفرین او قارون و خانه و گنج خانه هایش را به کام زمین فرو برد.(13)»
ادامه دارد...
--------------------------------------
برای دیدن دیگر آثار این قلم به کانال تلگرامی «گاه گویه های مطهر»بپیوندید :
telegram.me/amotahar