نقش تحزب در جذب مشارکت عمومی/2 مشارکت مردم، راه تعدیل قدرت است
نقش تحزب در جذب مشارکت عمومی/2
مشارکت مردم، راه تعدیل قدرت است
گسترش و تعمیق مشارکت مردم در همه امور جامعه و حکومت در قالب احزاب ، نهادهای مدنی و تشکل های گوناگون، بهترین راه تعدیل قدرت فردی در هر جامعه است. بدیهی است تشخیص اکثریت مردم و تصمیمات اتّخاذ شده توسط عموم مردم به صواب نزدیک تر است، تا تشخیص و تصمیم فردی.
پیامبر اکرم (ص) می فرمایند:
«لا تَجتَمعُ اُمَّتی علی الخطاء».
امت من بر خطا اجتماع نمی کنند.
شهید محمد باقر صدر بر همین حقیقت تصریح می کند:
«درصد خطای یک امت خیلی پایین تر از درصد خطای یک فرد است.»
«کارل کوهن» اشتباهات احتمالی حکومت را با ملت مقایسه می کند:
«اشتباه یک ملت، کمتر از اشتباه یک حکومت است.»
«منتسکیو» توزیع قدرت بین ملت و پرهیز از تمرکز قدرت در یک فرد را خطر ناک می داند:
«نباید
به هیچ کس قدرت مطلق داد؛ زیرا هیچ فردی آن قدر با فضیلت نیست که قدرت
مطلق را در دست داشته باشد و فاسد نشود.»
پس لازمه یک حکومت مردمی و غیر استبدادی، مشارکت مردم است.
«هانا آرنت» حکومت مردم سالاری یا دموکراسی را این گونه تعریف می کند:
«دموکراسی یعنی آن که مردم از طرق بسیار آزاد و دموکراتیک بتوانند حق حاکمیّت خود را واگذار، و به راحتی پس بگیرند. هر گاه جریان انتقال قدرت و یا وکالت دائمی مردم به یک فرد، حزب یا جریان سیاسی تحقق پیدا نماید و امکان برگشت آن میسور نباشد، دموکراسی ذبح شده است؛ زیرا وکالت دائمی از سوی مردم به یک نقطه دیگر به معنی نزول از ارزش های دموکراتیک است.»
(شفیعی مطهر،مبانی و ضرورت مشارکت، ۱۳۸۳،ص ۲۳ و ۲۴)
این مقال در بخش های پسین می کوشد نقش اندیشه تحزب را در گسترش و توسعه فرهنگ مشارکت بررسی کند.
ادامه دارد....