فروهری و قدس انگاری
از
آلاینده های دیگری که مانع حضور مشارکتی مردم در عرصه اجتماع و صحنه
سیاست می شود، نگاه فروهری به حاکمان و قدس انگاری حکومت است. از این روست
که امام علی بن ابی طالب(ع) چنین نگاه و نظری را نقد و نفی کرده ، می
فرماید:
« زمامداران و کارگزاران نیز بشر هستند و نه بیشتر...»
(نهج البلاغه،نامه 53)
و به همین دلیل ثناخوانی و ستایش گویی و سپاسگزاری مبالغه آمیز سربازان را برنتافته(نهج البلاغه صبحی صالح،خطبه 217،فیض الاسلام،خطبه 207)و استقبال شهروندان شهر انبار را ناروا دانسته(نهج البلاغه،حکمت 37) و حتی همراهی تشریفاتی مردی از اهالی کوفه را هم نفی کرده و در واکنش به چنین رفتاری فرموده است:
« اِرجِع ! فَاِنَّ مَشی مِثلِکَ مَعَ مِثلی فِتنَه لِلوالی وَ مَذلَّه لِلمُومِن »
برگرد ! زیرا همراهی چون تویی نسبت به کسی چون من ،کارگزار را دچار غرور می کند و مومن را به زبونی اندازد».( نهج البلاغه،حکمت 322)
بینش
انسان باور و منش انسان مدار و روش مردم سالار امام علی(ع) موجب شده است
که از زمامداران و کارگزاران بخواهد که خود را در معرض نقد و نظارت و
ارزیابی شهروندان قرار داده و پاسخگو بدانند.
ایشان شرط « اصلاح زمامداران» را ایستادگی و استقامت شهروندان می داند:
« وَ لاتصلح الرَّعیه اِلّا بِصِلاحِ الوُلاه وَ لاتصلح الوُلاه اِلّا بِاستِقامَتِ الرَّعیَّه...»
(نهج البلاغه صبحی صالح،خطبه 216،فیض الاسلام،خطبه 7)
نیز می فرماید:
« وَ لاتصحّ نَصیحَتَهُم اِلّا بِحیطتَهُم عَلی وُلاه اُمورِهِم »
«سوزمندی
و خیراندیشی مردم صورت نمی گیرد و استقامت آنان کارگر واقع نمی شود مگر
این که شهریاران و مدیران در معرض نقد و نظارت قرار گیرند.»
( نهج البلاغه،نامه 53)
روی
همین اصل و اساس است که آن حضرت به ویژه در دوره زعامت خود می کوشید تا
رابطه رهبر و رهرو،امام و امّت، دولت و ملّت را از رابطه حاکم و محکوم و
نیز رابطه مراد و مرید ، به « رابطه اتّحاد و انتقاد » تبدیل نموده و بر
پایه های عقلانیت ،عدالت و معنویت بار و استوار سازد.
( اسلامی ،احمد ، سپهر اندیشه علوی در نهج البلاغه،صص129- 136،شهر هنر،1395،تهران)
------------------------------------
نقل از کتاب«شورا، مشورت و مشارکت از دیدگاه امام علی علیه السلام»، نوشته #شفیعی_مطهر،صص38 و 39
این کتاب اخیرا منتشر شد
مراکز پخش:
تهران :انتشارات علوم بنیادی، تلفن:66973774 و 66973659
شهر ری : فروشگاه کتاب انجمن اسلامی معلمان،تلفن 55904203
کاشان: فروشگاه های ساربوک،تلفن۲۲ - ۵۵۴۶۶۹۲۰
