غدیر ،
تبلورِ حاکمیّتِ « ملّت » در قامتِ « امامت »
#شفیعی_مطهر
غدیر ، نه یک روز عام و برکه آرام ، که یک تاریخ تمام است .
غدیر یک پیچ سرنوشت ساز تاریخ است .
در این روز ، سرنوشت روشن بشریّت با زلال آب های «غدیر» گره خورد .
هر قطره آن بلور مُذاب یک سینه سخن در دل و یک آبشار زلال عرفان بر زبان دارد.
در غدیر، زنجیر رِقّیت بشر از هم گسست و یوغ اسارت انسان درهم شکست .
غدیر با تثبیت حاکمیّتِ « الله »، پدیده حاکمیّت یک نفر انسان بر دیگر
انسان ها را برانداخت و نیرنگ خودکامگان را نقش بر آب ساخت .
منشور غدیر ، اصل « وَ لاتَکُن عَبدَ غَیرکَ قَد جَعَلکَ اللهُ حُرّاً » را بر تارک تاریخ نگاشت و با همین اصل ، کرامت انسان را پاس داشت .
آرمان غدیر بر این بود که واژه های خودکامگی ، سلطه گری ، سلطه پذیری ،
خشونت ورزی ، اباحی گری ، تملّق ، چاپلوسی ، ستمگری ، ستم پذیری ، و.... را
از قاموس بشریت بزداید و راه و رسم حق گرایی ، انسان دوستی ، مردم سالاری ،
عدالت خواهی ، ستم ستیزی ، آزادی خواهی ، حقوق مداری ، مشارکت پذیری ،
مشارکت جویی ، شایسته سالاری ، امانتداری ، صراحت و صداقت سخن ، رفق و
مدارا ، ساده زیستی و همه ارزش های عالی اسلامی و انسانی را نهادینه سازد
.
مکتب غدیر ، سعه صدر ، تحمّل عقیده مخالف و ظرفیّت بالا را از ابزار مدیریت و رهبری می داند:
آلهُ الرّیاسهِ سَعَهُ الصَّدر .
در این مکتب ، مسند حکومت و زمامداری ، نه یک طُعمه و شکار ، که یک امانت الهی است و حاکم در برابر خدا و خلق باید پاسخگو باشد :
اِنَّ عَمَلَک لَیسَ لَکَ بِطُعمَه وَ لکِنَّهُ فی عُنُقِکَ اَمانَه .
مرام غدیر : « با دوستان مروّت ، با دشمنان مدارا » است .
مولای برگزیده غدیر حتی اجازه بدرفتاری با دشمنان خونی خود را نمی دهد .
او تاکید می ورزد که :
«
پس از من خوارج را نکشید ، زیرا آن که به طلب حق درآید و راه خطا پیماید ،
همانند آن نیست که باطل را طلبد و بیابد و بدان دست گشاید .»
بنیانگذار مکتب غدیر ، انتقاد و پرسشگری و عدالت خواهی را از حقوق مردم و
پاسخگویی ، خدمتگزاری و احساس مسئولیت را از وظایف و تکالیف حاکمان می داند
.
«
با من ، آن گونه که با خودکامگان سخن می گویند ، سخن مگویید و چونان که با
تندخویان رفتار می کنند ، از من کناره نگیرید . با ظاهرسازی و ریا با من
آمیزش نکنید و شنیدن سخن حق را بر من سنگین مپندارید . نمی خواهم مرا بزرگ
انگارید ، چه آن کسی که شنیدن سخن حق بر او گران باشد و اجرای عدالت بر او
دشوار بود ، کار به حق و عدالت کردن بر او دشوارتر است . پس، از گفتن حق یا
رای زدن در عدالت کوتاهی نکنید . »
و در جای دیگر ، پای فراتر نهاده ، چاپلوسان را رانده ، حق گرایان گزنده را ترجیح می دهد :
«
آن کسی را بر دیگران برگزین که سخن تلخ حق را به تو بیشتر بگوید و در آنچه
می کنی یا می گویی و خدا آن را از دوستانش ناپسند می دارد ، کمتر تو را
یاری کند .»
سلطان سریر غدیر و اَبَرمرد عرصه تدبیر در دفاع از حقوق انسانی یک شهروند
تا بدان جا پیش می تازد که ، قاضی خود را به سبب این که صدایش بلندتر از
ارباب رجوع بوده است ، عزل می کند .
امام علی(ع) به ابوالاسود دوئلی می فرماید :
« اِنّی رَاَیتُ کَلامک یَعلوا کَلام خَصمِک ».
در بینش غدیر ، انسانیّت انسان ارزش دارد ، نه مواضع سیاسی ، عقیدتی و فکری او . خالق این بینش به مالک اشتر می فرماید :
« مردم دو گروه اند : یا مسلمان اند ، که برادر تو هستند ، یا غیر مسلمان ، که در آفرینش با شما یکسان اند . »
و در دفاع از حقوق دگراندیشان تا بدان پایه اصرار می ورزد که هشدار می دهد :
« هرکس اقلّیتی(غیر مسلمان) را بیازارد ، قطعا مرا آزرده است ! »
آغازگر نظام غدیر ؛ حاکم را نه تنها مُطاع خلق ، که مُطیع خالق و خلق نیز می داند :
«
هرگز مگو : من فرمانروایم . باید حکم رانده و بی چون و چرا پیروی شوم . چه
، آن کسی که چنین مشی و مشربی و چنین سیستم و نظامی دارد ، روان را
ناهنجار ، دین را ناروا و جامعه را ناپایدار می سازد . »
او راز هلاکت و نابودی جامعه را در فقر و فلاکت مردم می داند و رمز فقر آنان را ، قدرت گرایی و ثروت اندوزی اقلّیّت می شمارد .
....و
برای تحقق این گونه آرمان ها بود که با تایید الله و به دست رسول الله (ص)
و با گزینش مردم - خلق الله - ، امیر المومنین علی (ع) ولایت امّت اسلام
را عهده دار شدند .
در
تاریخ اسلام می خوانیم که امام علی (ع) با و جود آن که از طرف خداوند به
امامت رسیده بودند ، ولی به دلیل این که بعد از رحلت پیامبر اکرم(ص) مردم
با او به عنوان «خلیفه » بیعت نکرده بودند، بیست و پنج سال خار در چشم و
استخوان در گلو ، سکوت کرد و به خاطر احترام به تصمیم مردم در تعیین
سرنوشتشان تمام این سال ها نه تنها کار شکنی نکرد، بلکه همواره در کنار
مردم حتی به خلیفه منتخب مردم نیز به عنوان مشاور کمک می کرد. هم او بود که
به خاطر مردم و بیعت شان بعد از ۲۵ سال بر مسند خلافت نشست ، با وجود این
که ۲۵ سال بود که از طرف خداوند به امامت رسیده بود .
برخی از علمای دین بر این نظرند که معرفی امام به عنوان شخص شایسته و نامزدحکومت جنبه« تعیینی» دارد،نه«تحمیلی»
.معصومان حق حکومت دارند و مردم حق حاکمیّت . حکومت امری دنیایی و از آنِ
مردم است و این حق قابل فسخ و انتقال به دیگری است. استاد مطهری می گوید:
«اگر
امام به حق را مردم ، از روی جهالت و عدم تشخیص نمی خواهند، او به زور
نباید و نمی تواند خود را به مردم و به امر خدا تحمیل کند.لزوم بیعت هم
همین است»
(حماسه حسینی: مطهری،107)
در کلامی از حضرت علی (ع) می خوانیم که :
«رسول
خدا مرا متعهّد به پیمانی کرده و فرموده بود: پسر ابی طالب ! ولایت امّتم
حقّ توست. اگر به درستی و عافیت تو را ولی خود کردند و با رضایت در باره تو
به وحدت نظر رسیدند، امر ایشان را به عهده بگیر و بپذیر ؛ اما اگر در باره
تو به اختلاف افتادند، آن ها را به خواست خود واگذار، زیرا خدا راه گشایش
را به روی تو باز خواهد کرد» .
ایشان پس از قبول بیعت مردم بر منبر رفته و خطاب به آن ها فرمود:
«ای مردم ! این امر ، امر شماست. هیچ کس جز آن که شما او را امیر خود گردانید، حق امارت بر شما را ندارد.»
آغاز
ولایت فرخنده و حکومت خجسته مولا علی علیه السلام بر جهان بشریت ، بر همه
نیک اندیشان و سبزکیشان جهان مبارک باد .امید که در پرتو رهبری ها و رهنمود
های این پیشوای پرواپیشگان و امیر پرهیزگاران بتوانیم آرمان های بلند تشیع
را تحقق بخشیم.
شما را چشم در راهیم در کانال زیر:
گاه گویه های مطهر telegram.me/amotahar
