ترس خودکامگان از پیام عاشورا!
قصه های شهر هرت،قصّۀ 165
شفیعی مطهر
در شهر هرت هم مثل سایر کشورها ماه محرم فرارسید و در همۀ تکایا و حسینیّه ها پرچم های عزای سیّد شهیدان برافراشته شد.هر چه محرم نزدیک تر می شد،آثار ترس و دلهره و نگرانی در چهرۀ اعلی حضرت هردمبیل بیشتر دیده می شد. به طوری که شب اول محرم با رنگ پریده و صدای بریده بریده به وزیر دربار دستور داد صدراعظم و شارل شرلی مستشار فرنگی را احضار کند.
وقتی آنان شرف حضور یافتند،خاک پای ملوکانه را بوسه دادند و سراپاگوش پای افاضات ملوکانه نشستند. اعلی حضرت با ترس و لرز ،نگرانی خود را از حرکت های آزادی خواهانه و ستم ستیزانۀ پیام عاشورای سید الشهداء(ع) را اعلام کرد و از آنان خواست هر کاری می توانند بکنند که آیین های عزاداری این دو ماه محرّم و صفر خطری برای سلطنت ابدمدت و قدرقدرت ملوکانه نداشته باشد.
شارل شرلی در حالی که سعی می کرد با مدارا و نرمی حرف بزند و اعلی حضرت را دلداری دهد،گفت:
سلطان به سلامت! تا زمانی که احساسات و عواطف بر مردم چیره است و فقط شعر و شعار و گریه و سینه زنی مطرح است،هیچ خطری ذات ملوکانه و سلطنت ابدمدّت هردمبیلیان را تهدید نمی کند. درست است که مردم قمه و زنجیر به دست می گیرند،ولی تا زمانی که بر سر و سینۀ خود می زنند،ما هیچ نگرانی نداریم. خطر آن گاه جِدّی و وحشتناک می شود که چشم و گوش مردم باز شود و به سخنان خود امام حسین گوش دهند و به آن بخواهند عمل کنند! فعلاً مشتی مدّاح کم سواد و سنّتی و پولدوست اشعاری می خوانند و مردم بر سر و سینۀ خود می زنند و کاری با قدرت ندارند.
اعلی حضرت هردمبیل پرسید: مگر خود امام حسین(ع) چه گفته که برای سلطۀ ما زیان دارد؟
شرلی پاسخ داد: امام حسین(ع) سخنرانی های متعدد در منا و منازل بین راه کربلا و نیز در روز عاشورا دارد که اگر علاقه مندان ایشان از آن ها آگاه شوند،یک لحظه زورگویی های ما را و ذلّت و خواری خود را تحمُّل نمی کنند! ما باید برنامه هایی اجرا کنیم که عزاداران همچنان برای آل پیامبر اشک بریزند و قمه و زنجیر بزنند و گریه کنند و نوحه بسرایند!ولی هرگز سویۀ ستم ستیزی و آزادمنشی امام حسین را نفهمند و گرنه لحظه ای ظلم و ستم و زورگویی ما را تحمُّل نمی کنند. تا زمانی که ما با همین فرمان جلو برویم،خاطر خطیر ملوکانه اصلاً مکدَّر نباشد.
اعلی حضرت با شنیدن این دلداری ها کمی آرام گرفت و بر قوّت قلبش افزوده شد. بعد رو کرد به صدراعظم و گفت:
نظر تو چیست؟
صدراعظم با نهایت احترام و تعظیم گفت:
پیرو سخنان شرلی ما باید همچنان بر چیرگی احساسات و عواطف بر مردم بیفزاییم و کاری کنیم که مردم از نیروی عقلانیت و خردورزی استفاده نکنند. به قول کارل پوپر اکثریت مردم دنیا را با تحریک احساسات و عواطف می توان فریفت ،ولی با عقلانیت نمی شود!
حالا من برگی از تاریخ را به شرف عرض ملوکانه می رسانم تا خاطر خطیر ملوکانه کاملاً جمع باشد که نمی گذاریم هیچ غبار غمی بر سیمای ملوکانه بنشیند.
هنگامی که روس ها در حال به دار کشیدن آزادیخواهان و دلاوران تبریز در روز عاشورای سال ۱۲۹۰ بودند، صدای طبل و سنج از کوچه پسکوچه های تبریز شنیده می شد و مردم تبریز در حال عزاداری برای حسین بن علی(ع) بودند.
فرمانده روس این گونه گفت:
می ترسیدم که آن جمعیت عظیم عزادار حسینی به آزادیخواهان مبارز تبریزی بپیوندند و در آن صورت چه بر سر ما می آمد؟!!
اما جمعیت عظیم! مردم شیعه! عزادار حسینی فقط عزاداری و گریه کردند و عَلَم بر دوش کشیدند ! و تعزیه راه انداختند و به اعدام ۹ دلاور آزادیخواه خود توجهی نکردند!!
و در حالی که ۹ دلاور تبریزی بر سر دار بودند،نذری خود را گرفتند و به خانه هایشان رفتند !!
شاه با شنیدن این سخنان کمی آرامش گرفت و از آنان خواست در این دو ماه باز هم آماده باشند،تا مبادا روشنفکرانی بیایند و سخنان امام حسین(ع) در عاشورا یا سخنرانی منا را برای مردم بخوانند!
هر دو گفتند: سلطان به سلامت باشد!
تا خرد خوار است و بخرد بر سَرِ دارِ ستم
بی خرد بر صدر بنشیند ستمگر محترم
