سخن مطهر

مشارکت و دخالت مردم در همه امور جامعه؛ 

                  حق است، یا تکلیف؟!

وقتی یک شهروند احساس کند که در جامعة خود غیر از «تکلیف»،«حق» هم دارد و «مشارکت» یکی از «حقوق» مسلم اوست و نه از «تکالیف» او، در چنین موقعیتی او می کوشد هم از حقوق خود بهره گیرد و هم بار تکالیف و مسئولیت های خود را داوطلبانه بر دوش گیرد. 

یک شهروند محترم که احساس کند حقوق انسانی او مورد احترام حکومت قرار می گیرد، طبیعتاً پذیرای مشارکت در همه عرصه های جامعه می شود. او به پدیده مشارکت به عنوان یکی از حقوق خود می نگرد، نه یکی از تکالیف خود؛ چون بهره مندی از حقوق، شیرین است و تحمّل تکالیف، سنگین. 

متاسفانه برخی متفکران و مسئولان با عدم اعتقاد به حقوق شهروندی مردم ، هنگام انتخابات یا راهپیمایی ها برای کشاندن مردم به صحنه به شدت بر طبل تکلیف می کوبند و با هزینه کردن از جیب دین و مذهب و مراجع تقلید می کوشند مردم با احساس تکلیف شرعی به میدان آورند . در حالی که اگر رسانه ها و تریبون ها و منابر در درازمدت ، حقوق انسانی و شهروندی مردم را تبیین کنند ، مردم به گاه حضور در صحنه های انتخابات یا راهپیمایی ها و...خود برای احقاق حقوق حقه خود فعالانه و با رغبت به صحنه می آیند.

ذیلاً چند مورد و نمونه از احکام چند دادگاه در چند نقطه جهان را درباره دفاع از حقوق انسانی شهروندان ملاحظه می فرمایید:

-         یک دادگاه لوس آنجلس، کارخانه سیگار سازی فیلیپ موریس را به پرداخت 28 میلیون دلار به یک زن 64 ساله محکوم کرد که دود سیگار باعث سرطان ریه او شده و این سرطان اینک به کبد وی گسترش یافته است.

-         یک دادگاه دیگر کار خانه خودروسازی جنرال موتورز را به پرداخت 122 میلیون دلار غرامت به علت باز نشدن کیسه هوای اتومبیل هنگام تصادف و آسیب دیدن مغز یک کودک 12 ساله محکوم کرده است.

-         یک دادگاه نیویورک یک بیمارستان این شهر را که دست به عمل سزارین غیر لازم یک زن حامله زده است، به پرداخت 91 میلیون دلار غرامت محکوم کرده است.

-         یک دادگاه میسوری، خود روسازی جنرال موتورز را به دلیل این که پدال گاز یک خودرو ساخت این کارخانه هنگام رانندگی گیر کرده و باعث دستپاچگی راننده و در نتیجه تصادف شده به 80 میلیون دلار غرامت محکوم کرده است.

-         یک دادگاه سانفرانسیسکو دو دلال سهام را که باعث شده اند مردی پولش را در معاملات سهام از دست بدهد و دچار بیماری اعصاب شود، به 97 میلیون دلار پرداخت غرامت محکوم کرده است.(1)

-         یک مرد رومانیایی تصمیم گرفت که در باغچه خانه اش خود را دار بزند! به همین دلیل طنابی آماده کرد و خود را دار زد. اما طناب پاره شد و مرد زنده ماند. در پی این حادثه مرد 45 ساله از شرکت تولید کننده طناب به دادگاه شکایت کرده است. وی گفت: 

من شکایت کرده ام که چرا طناب به اندازه کافی محکم نبوده و نتوانستم با آن خود کشی کنم!! (2)

-         در یکی از شهر های آمریکا پیر زنی که به خاطر افتادن در چاله خیابان دچار شکستگی پا شده بود، پس از شکایت از شهرداری محل، موفق شد هزینه کل خساراتی را که متحمّل شده بود، دریافت کند.(3)

-         یک قاضی انگلیسی از یک مجرم عذرخواهی کرد. او مرد مجرم را به تحمّل 9 سال حبس محکوم کرد و وی را به زندان فرستاد؛ اما دو ساعت پس از صدور حکم او را مجددّاً به دادگاه فراخواند و از او عذر خواهی کرد. قاضی گفت:

من از شما عذر خواهی می کنم؛ چون به اشتباه شما را به تحمّل 9 سال حبس محکوم کردم. در حالی که مجازات واقعی شما تنها 6 سال حبس است.(4)

- روزنامه «میل» چاپ انگلیس نوشت: احتمالاً دختر ملکه انگلیس باید در دادگاه حاضر شود. چندی پیش یکی از سگ های دختر ملکه در پارک «ویندسور» به یک زوج جوان حمله کرد. به همین دلیل صاحب سگ باید در دادگاه حاضر شود. در صورت تأیید اتهام توسط دادگاه، دختر ملکه به پرداخت 7700 دلار به عنوان جریمه خواهد شد.(5) 

شفیعی مطهر

---------------------------------

پاورقی ها

1- همشهری، 17/10/81

2و3- همشهری، 11/12/81

4- همشهری، 12/12/81

5-همشهری، 80/7/81