سخن مطهر

 آزادی اندیشه در اندیشه امام خمینی (ره)/9

  (واپسین بخش)

کرامت انسان و آزادی احزاب/3

ازدیدگاه امام  آزادی انسان تا آنجا محترم است که مسلمان می تواند تا مرز کشتن مخالفان آزادی از حریم آزادی و حقوق خود دفاع کند :

   "اسلام، انسان را آزاد خلق کرده است و انسان را مسلط بر خودش و برمالش و برجانش و بر نوامیسش خلق فرموده ، امر فرموده است که مسلط است انسان،آزاد است انسان،هر انسانی در مسکن آزاد است . در مشروب و ماکول آنچه خلاف قوانین الهیه نباشد، آزاد است . در مشی آزاد است . حکم اسلام است که اگر کسی حمله برد به منزل کسی  برای آن کسی که مورد حمله واقع شده است، جایز است کشتن او . اسلام تا این قدر با آزادی ها موافق است ." 

 (صحیفه نور، ج۱، ص۶۸-، صحیفه امام، ج۱، ص۲۸۶-۲۸۷)

    "یکی از بنیادهای اسلام آزادی است . انسان واقعی ملت مسلمان یک انسان آزاد شده است ." 

(صحیفه نور ، ج۲ ، ص۲۶۳ ، صحیفه امام،  ج۴  ، ص۲۴۲- ۲۴۷)

     بسیاری از مردم ایران به خصوص بعضی از روشنفکران با وجود اعتقاد به فرائض مذهبی عمل نمی کنند و یا اصولا به مذهب عقیده ای ندارند . روش حکومت اسلامی در برابر آن ها چه خواهد بود ؟ این سوالی بود که خبرنگار لوموند فرانسه از حضرت امام پرسید . امام در پاسخ فرمودند :

      "ما سعی می کنیم به این افراد راه سلامت و نجات را نشان دهیم . اگر بخواهند این راه را بپیمایند، در زندگی یومیه خود آزاد خواهند بود . مگر این که بخواهند توطئه های زیان بخشی علیه ملت و کشور تدارک ببینند ."                                   

   (صحیفه نور ، ج۴-ص۱۸۶ ، صحیفه امام ، ج۵ ، ص۴۱۴ -۴۱۷)

        حوزه علم و پژوهش و دانشگاه نباید ابزار حاکمیت خودکامگی و سیاست بازی شود . بلکه باید محیط علم و تحقیق آزاد از هر گونه سلطه ای قداست خود و اعتماد مردم را حفظ کند . امام تصریح می کنند :

    "دانشگاهی که یک نفر آدم بر آن حکومت کند، این دانشگاه نمی شود .محیط علم باید محیط آزاد باشد . " 

(صحیفه نور ، ج۱، ص۲۷۴ ، صحیفه امام،  ج۳ ، ص۳۰۷)

    در یک جامعه آزاد و در یک فضای باز دموکراتیک، افکار و اندیشه های مختلف از دیدگاه های متنوع فکری، سیاسی ، عقیدتی مطرح می شود . همین فضا زمینه ساز تضارب صحیح آرا و اندیشه ها شده، شکوفایی قوه تفکر جامعه و بالندگی فکری و فرهنگی جوانان و نو جوانان از پی آمدهای مثبت و حیات بخش آن است . برخی تنگ نظران می پندارند همیشه و همه جا فقط افکار و اندیشه های درست باید مطرح شود .البته ملاک و معیار درستی و نادرستی گفتارها و نوشتارها نیز فقط سلیقه خودشان است ؛درحالی که اصل پدیده تضارب آرا مستلزم طرح آرای گوناگون و متضاد است و تا افکار متضاد مطرح نشود، تضارب آرا تحقق نمی یابد . امام در رهنمود روشنگر خود این حقیقت را به خوبی تبیین می کنند و علما و روحانیون را از برخورد حذفی و تند برحذر می دارند :

     "علما و روحانیون ان شاءالله به همه ابعاد و جوانب مسئولیت خود آشنا هستند . ولی از باب تذکر و تاکیدعرض می کنم . امروز که بسیاری از جوانان و اندیشمندان در فضای آزاد کشور اسلامی مان احساس می کنند که می توانند اندیشه های خود را در موضوعات و مسائل مختلف اسلامی بیان دارند ،با روی گشاده و آغوش باز حرف های آنان را بشنوند و اگر بی راهه می روند، با بیانی آکنده از محبت و دوستی راه راست اسلامی را نشان آن ها دهید . و باید به این نکته توجه کنید که نمی شود عواطف و احساسات معنوی و عرفانی آنان را نادیده گرفت و فورا رنگ التقاط و انحراف بر نوشته هاشان زد و همه را یک باره به وادی تردید و شک انداخت . این ها که امروز این گونه مسائل را عنوان می کنند ،مسلما دلشان برای اسلام و هدایت مسلمانان می تپد . والا داعی ندارند که خود را با طرح این مسائل به درد سر بیندازند . این ها معتقدند که مواضع اسلام در موارد گوناگون همان گونه ای است که خود فکر می کنند . به جای پرخاش و کنار زدن آن ها با پدری و الفت با آنان برخورد کنید. اگر قبول هم نکردند، مایوس نشوید . در غیر این صورت خدای نکرده به دام لیبرال ها و ملی گراها و یا چپ و منافقین می افتند و گناه این کم تر از التقاط نیست . وقتی ما می توانیم به آینده کشور و آینده سازان امیدوار شویم که به آنان در مسائل گوناگون بها دهیم . از اشتباهات و خطاهای کوچک آنان بگذریم و به همه شیوه ها و اصولی که منتهی به تعلیم و تربیت صحیح آنان می شود، احاطه داشته باشیم . فرهنگ دانشگاه ها و مراکز غیر حوزه ای به صورتی است که با تجربه و لمس واقعیت ها بیشتر عادت کرده است تا فرهنگ نظری و فلسفی . باید با تلفیق این دو فرهنگ و کم کردن فاصله ها ، حوزه و دانشگاه در هم ذوب شوند تا میدان برای گسترش و بسط معارف اسلام وسیع تر گردد ."  

(صحیفه نور ، ج۲۰ ، ص۲۴۳ ، صحیفه امام ، ج۲۱، ص۹۸- ۹۹)

پایان

----------------------------------------------

برای دیدن دیگر آثار این قلم به کانال تلگرامی «گاه گویه های مطهر»بپیوندید وبه دوستان معرفی فرمایید: 

 telegram.me/amotahar